Jest to zabieg polegający na pracy manualnej z pacjentem, podczas której fizjoterapeuta wykonuje powolne okrężne ruchy dłońmi o dużej powierzchni i bardzo małej sile nacisku, zgodnie z kierunkiem przepływu limfy, czego wynikiem jest lekkie, chwilowe odkształcenie tkanki. Częste powtórzenia tych chwytów w obrębie jednego zabiegu prowadzą do takiego pobudzenia pracy komórek mięśniowych naczyń limfatycznych, że naczynia te pracują bardziej intensywnie jeszcze do kilku godzin po zabiegu. Regularny drenaż limfatyczny zwiększa zdolność transportową limfy i wspiera tworzenie się nowych, dobrze funkcjonujących obocznych naczyń limfatycznych skóry.
W przypadku obrzękówdodatkowo stosowane są tzw. chwyty obrzękowe, które powodują zwiększenie wchłaniania płynów przez limfatyczne naczynia włosowate i krwionośne naczynia włosowate żył. Siła nacisku uzależniona jest od obrzęku. Przed i po zastosowaniu chwytów obrzękowych, wykonywane są każdorazowo chwyty drenaży limfatycznego. Po zakończonym zabiegu należy zastosować bandażowanie kompresyjne lub też odpowiednie rajstopy uciskowe, aby zapobiec odnowieniu się obrzęku w zmiękczonej zabiegiem tkance.
Wskazania do manualnego drenażu limfatycznego:
- obrzęki limfatyczne
- obrzęki tłuszczowe
- wysięki
- zmiany skórne spowodowane zaburzeniami krążenia limfy
- obrzęki pourazowe i pooperacyjne
- obrzęki ręki u kobiet po mastektomii
- profilaktyka zakrzepicy żylnej, również przedoperacyjnej
- profilaktyka przewlekłej niewydolności żylnej
- zespoły poza zakrzepowe
- wrzody żylne
- w leczeniu niewydolności limfatycznej wrodzonej (wczesnej i późnej) oraz nabytej (pourazowej)
- w leczeniu kończyn dolnych o różnej etiologii
- obrzęki po schorzeniach (stopa cukrzycowa, zespół Sudecka)
- chroniczny obrzęk zapalny towarzyszący reumatyzmowi, chorobie zwyrodnienia stawów, itp.
- obrzęk towarzyszący ciąży (konieczność wykluczenia choroby nerek), obszarów jakie obejmują
- obrzęk lipidowy (boleny obrzęk tkanki tłuszczowej z towarzyszeniem uczucia ciężkośćii napięcia skóry)
Przeciwwskazania do drenażu limfatycznego:
- ostre bakteryjne zapalenie kończyny ditkniętej obrzękiem (niebezpieczeństwo rozsiewu bakterii)
- ostre zakrzepice kończyn dotkniętych obrzękiem (niebezpieczeństwo zatoru płuc)
- ostre egzemy kontaktowe kończyn dotkniętych obrzękiem (niebezpieczeństwo szerzenia się alergenu)
- nie skompensowana niewydolność serca (niebezpieczeństwo obrzęku płuc)
- tworzące jedynie lokalne przerzuty guzy złośliwe (niebezpieczeństwo rozsiewu komórek nowotworowych podczas transportu limfy, dlatego też zabiegi drenażu limfatycznegowskazane są wyłącznie w trakcie terapii farmakologicznej lub hormonalnej)
- czynna gruźlica płuc
- wzros temperatury ciała powyżej 37 stopni
- otwarte rany
- guzki niewiadomego pochodzenia
- obrzęki i wysięki w przebiegu stanów ostrych
- nowotwory i przerzuty